In de Kloosterkerk is er iedere maand een cantatedienst. Bachs religieuze meesterwerken zijn dan te horen in de eredienst. Gebed, gemeentezang, schriftlezing en preek komen samen met de prachtige muziek van Bach. In de eerste uitgave van De Klooster van dit seizoen kwam de dirigent, Jos Vermunt, aan het woord. In de tweede uitgave is de beurt aan leden van het Residentie Bachorkest.
Lucia Swarts
“Als cellist hoor je in de cantates bij de basso continuo groep. Dat betekent: ‘doorgaande bas’. Deze baslijn legt het fundament voor het orkest: je bepaalt mede het tempo en probeert dat tempo te bewaken en nodigt bovenstemmen soms uit door zacht of juist sterk te spelen. Een openingskoor vraagt om een relatief grote continuo-bezetting; een aria kan met minder. Dat is ook een kwestie van smaak, van de dirigent welteverstaan. Maar als instrumentalist heb je een eigen verantwoordelijkheid. Ik probeer me van te voren altijd goed voor te bereiden; je moet Bach serieus nemen. Ik vraag vaak mijn studenten te lezen wat met name Johann Mattheson (geboren in 1681) over de uitvoeringspraktijk in die tijd heeft geschreven. Dat doe ik zelf ook. Op basis daarvan denk ik na over mijn rol in het verhaal. Waar gaat de tekst over en wat vraagt dat van ieder van ons? Waarom heeft Bach voor deze toonsoort gekozen? Welke sfeer wilde hij bereiken?”
“Bach heeft ook cantates met een solistische rol voor de cello (cello obligato) of de cello piccolo geschreven. Die laatste heeft vijf in plaats van vier snaren, en daardoor een groter bereik in de hoogte. Bij piccolo-aria`s gaat het in de tekst vaak om het ‘geestelijke’, het ‘bovenmenselijke’. Beide rollen, die van lid van het basso continuo en die van solist, vind ik fijn om te doen.”
“Onze dirigent, Jos Vermunt, gaat heel gewetensvol om met zijn musici. We praten over de muziek. Hij geeft duidelijke aanwijzingen, maar laat ook veel ruimte. Met een kleine beweging geeft hij aan: ‘Speel maar’. Ik kan dan iets uitgesprokener gaan spelen, omdat ik in die maat kennelijk even ‘belangrijk’ ben. Ik pak dan even uit als het ware, en speel met de dynamiek. Dit alles in wisselwerking met de andere orkestleden, de solist of het koor. Geen uitvoering is daardoor hetzelfde.”
Meer weten over Lucia Swarts: https://www.bachvereniging.nl/lucia-swarts
Foto – Marco Borggreve
Lees de gehele tweede uitgave van De Klooster https://www.kloosterkerk.nl/de-klooster-rituelen/