Een middag de spotlights op Johann Sebastian Bach
Kun je ooit genoeg luisteren naar de cantates van Bach? Lukt het je om het verband tussen woord en toon te zien en te horen? Met wat voor mens hebben we eigenlijk te maken? Maak (het begin van) de repetitie met koor en orkest van de Residentie Bach Ensembles onder leiding van Jos Vermunt mee, en luister vervolgens naar een inspirerende lezing door een kenner!
Op 29 januari komt Lydia Vroegindeweij; zij promoveerde met een multidisciplinair onderzoek naar het thema ‘Troost’ bij Luther en Bach en was al eerder in deze serie te gast. Zij geeft ons een troostrecept: men neme een oud lied van Luther met krachtige troostende woorden, de specifieke uitleg van het lied door theologen uit de 18e eeuw en de verwerking van dat alles door Bach in een koraalcantate. De cantate Wär Gott nicht mit uns diese Zeit roept op tot dankbaarheid aan God, omdat hij ons zodanig heeft beschermd dat we het kunnen uithouden met alles wat ons bedreigt in het leven. In de ontstaanstijd van de muziek ging dat niet meer alleen om concrete vijanden die ons naar het leven staan, maar ook over de vrijheid van de gelovige ziel.
Op 26 februari is Wim Faas onze gast, die de mens Bach reeds op vele manieren heeft proberen te doorgronden. Hij zal Bach in de context van zijn tijd plaatsen. Door velen wordt de muziek van Bach gezien als het hoogste wat er op muzikaal gebied te vinden is. Toch was Bach ook een kind van zijn tijd en hoor je in zijn composities altijd invloeden van voorgangers en tijdgenoten. Uit zijn eigen land maar zeker ook uit Frankrijk en Italië. Heeft Bach opera’s geschreven? Jazeker! Dansen? Wel tweehonderd. In een lezing met geluid- en beeldfragmenten plaatst Wim Faas Bachs muziek in de context van zijn tijd. Vanzelfsprekend komt cantate Leichtgesinnte Flättergeister hierbij ook ter sprake!
Voor veel liefhebbers van Bachcantates is cantate Ich hatte viel Bekümmernis een persoonlijke favoriet. Op 26 maart komt Rob van der Hilst spreken over begrafenismuziek voor algemeen gebruik. Hij doet hiernaar onderzoek en richt zich daarbij zowel op de muzikale als de theologische aspecten in relatie tot de elf delen van de uiteindelijke cantateversie. Begrafenismuziek met teksten was nauw verbonden met de uitgesproken preek, hetgeen in de luthers-protestantse liturgische praktijk vanzelfsprekend was. Het was in die tijd (1714) in Weimar ook gebruikelijk om aan het graf een koraal meerstemmig te zingen dat de theologisch-hymnologische kern van de ‘Trauer-Gottesdienst’ uitdrukte. Tekst en melodie van ‘Wer nur den lieben Gott lässt walten’ zijn hiervoor zonder twijfel gebruikt.
Reserveren is noodzakelijk en kan via www.bachensembles.nl/educatie.
Tekst – Ellen van der Sar